Địa Danh

Phù Ninh là một huyện thuộc tỉnh Phú Thọ. Huyện lỵ là thị trấn Phong Châu.

Điều kiện tự nhiên

Huyện Phù Ninh có 15.637,32 hecta diện tích tự nhiên.

Vị trí địa lý: huyện Phù Ninh nằm ở phía đông bắc tỉnh Phú Thọ, phía Bắc giáp huyện Đoan Hùng, phía nam giáp thành phố Việt Trì và huyện Lâm Thao, phía Tây giáp thị xã Phú Thọ và huyện Thanh Ba, phía đông có tuyến sông Lô bao bọc là ranh giới với huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc.

Đặc điểm địa hình: có hướng dốc chính từ tây bắc xuống đông nam, độ dốc từ 3 – 25⁰, chủ yếu là đồi núi thấp.

Khí hậu: huyện có nhiệt độ trung bình năm là 23,50 C, số giờ nắng trung bình cả năm là 1.353 giờ, lượng mưa trung bình năm là 1.674 mm, độ ẩm trung bình 86%.

Dân số

Dân số: 98.202 người (tháng 1/2009).[1]

Hành chính

Gồm 19 đơn vị hành chính trực thuộc, bao gồm 1 thị trấn Phong Châu và 18 xã: An Đạo, Bảo Thanh, Bình Bộ, Gia Thanh, Hạ Giáp, Lệ Mỹ, Liên Hoa, Phú Lộc, Phú Mỹ, Phú Nham, Phù Ninh, Tiên Du, Trạm Thản, Tiên Phú, Trị Quận, Trung Giáp, Tử Đà, Vĩnh Phú.

Tài nguyên thiên nhiên

Tài nguyên đất: tổng diện tích đất tự nhiên của huyện là 18.337 ha, trong đó có 63,32% là đất đồi núi, đất nông nghiệp là 8.981 ha, đất lâm nghiệp là 4.149 ha, đất chuyên dùng là 2.402 ha, đất ở 675 ha, đất chưa sử dụng là 2.431 ha.

Nguồn nước: địa bàn huyện có sông Lô chạy dọc bao bọc phía Đông dài 36 km; có 4 trục ngòi tiêu chính phân bổ tương đối đồng đều dọc theo chiều dài của huyện (ngòi Đầu, ngòi Tiên Du, ngòi Mên và ngòi Chanh), có 120 hồ đập vừa và nhỏ.

Tài nguyên khoáng sản: trên địa bàn huyện có mỏ đá Trị Quận, cát sỏi sông Lô trữ lượng tương đối lớn.

Kết cấu hạ tầng

Cấp điện, nước: 95% dân số được dùng điện.

Giao thông: 4 km Quốc lộ 2 đi qua huyện Phù Ninh, ngoài ra có rất nhiều đường giao thông liên tỉnh, liên huyện. Là huyện nằm giữa 3 trung tâm kinh tế của tỉnh Phú Thọ là thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ và huyện Lâm Thao, hầu như mọi hàng hóa đi từ 3 trung tâm này ra các huyện khác của tỉnh Phú Thọ đều đi qua huyện Phù Ninh.

Thông tin liên lạc: 1.876 thuê bao, đạt 1,6 máy điện thoại / 100 dân và 9 điểm bưu điện văn hoá xã, thị trấn.

Lịch sử

Ngày 8-9-1891, ba huyện Phù Ninh, Sơn Vi, Thanh Ba thuộc phủ Lâm Thao, tỉnh Sơn Tây được nhập vào tỉnh Hưng Hóa.

Thời kỳ 1903-1968, thuộc tỉnh Phú Thọ.

Thời kỳ 1968-1996, thuộc tỉnh Vĩnh Phú.

Sau năm 1975, huyện Phù Ninh có 25 xã: An Đạo, Bảo Thanh, Bình Bộ, Chân Mộng, Gia Thanh, Hạ Giáp, Hùng Lô, Kim Đức, Liên Hoa, Minh Phú, Phú Hộ, Phú Lộc, Phú Mỹ, Phú Nham, Phù Ninh, Phượng Lâu, Tiên Du, Trạm Thản, Tiên Phú, Trị Quận, Trung Giáp, Tử Đà, Vân Phú, Vĩnh Phú, Vụ Quang.

Theo Quyết định số 178-CP ngày 5-7-1977 của Hội đồng Chính phủ, huyện Phù Ninh sáp nhập với huyện Lâm Thao thành huyện Phong Châu. Riêng 2 xã Vân Phú, Phượng Lâu sáp nhập vào thành phố Việt Trì và 7 xã Liên Hoa, Phú Mỹ, Trạm Thản, Tiên Phú, Minh Phú, Chân Mộng, Vụ Quang sáp nhập vào huyện Sông Lô mới thành lập.

Ngày 26-2-1980, thị trấn Phong Châu được thành lập¹ .

Ngày 22-12-1980, 4 xã Liên Hoa, Phú Mỹ, Trạm Thản, Tiên Phú của huyện Đoan Hùng được trả về huyện Phong Châu (riêng 3 xã: Minh Phú, Chân Mộng, Vụ Quang vẫn thuộc huyện Đoan Hùng).

Từ 6-11-1996, sau khi chia tách tỉnh Vĩnh Phú thành hai tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ, huyện Phong Châu lại thuộc tỉnh Phú Thọ.

Năm 1997, chuyển xã Phú Hộ thành thị trấn Phú Hộ.

Năm 1999, huyện Phong Châu lại tách thành hai huyện như cũ.

Ngày 1-4-2003, thị trấn Phú Hộ được cắt sang thị xã Phú Thọ (sau giải thể thành xã Phú Hộ).²

Năm 10-11-2006, 2 xã Hùng Lô và Kim Đức cắt sang thành phố Việt Trì.

Ngày 19-1-2009, thành lập xã Lệ Mỹ trên cơ sở điều chỉnh 770,71 ha diện tích tự nhiên và 3.618 nhân khẩu của xã Phú Mỹ.

Chú thích

(Nguồn: Wikipedia)