| Đoan Hùng | |||
|---|---|---|---|
| Huyện | |||
 Trung tâm thị trấn Đoan Hùng | |||
| Địa lý | |||
| Tọa độ: 21°37′26″B 105°11′04″Đ / 21,623899°B 105,184543°ĐTọa độ: 21°37′26″B 105°11′04″Đ / 21,623899°B 105,184543°Đ | |||
| Diện tích | 302 km2 | ||
| Dân số (2010) | |||
| Tổng cộng | 110.542 người | ||
| Mật độ | 366 người/km2 | ||
| Dân tộc | Chủ yếu là Việt | ||
| |||
| Hành chính | |||
| Quốc gia | Việt Nam | ||
| Vùng | Đông Bắc | ||
| Tỉnh | Phú Thọ | ||
| Huyện lỵ | Thị trấn Đoan Hùng | ||
| Chủ tịch UBND | Nguyễn Minh Xuyên | ||
| Chủ tịch HĐND | Cao Đức Hấn | ||
| Bí thư Huyện ủy | Cao Đức Hấn | ||
| Phân chia hành chính |
| ||
| Website | huyendoanhung.gov.vn | ||
Đoan Hùng là huyện cực bắc của tỉnh Phú Thọ, Việt Nam.
Địa lý
Đoan Hùng là một huyện đồi núi trung du, nằm tại ngã ba ranh giới giữa tỉnh Phú Thọ với hai tỉnh Yên Bái và Tuyên Quang. Huyện Đoan Hùng có ranh giới phía Đông Nam giáp huyện Phù Ninh, phía Nam giáp huyện Thanh Ba, phía Tây Nam và phía Tây giáp huyện Hạ Hòa, đều là các huyện của tỉnh Phú Thọ. Phía Tây Bắc, Đoan Hùng giáp huyện Yên Bình của tỉnh Yên Bái. Phía Bắc và phía Đông, huyện Đoan Hùng giáp các huyện của tỉnh Tuyên Quang, kể từ Bắc sang Đông lần lượt là các huyện: Yên Sơn (phía Bắc) và Sơn Dương (phía Đông). Trên phần phía Đông Bắc huyện có đoạn cuối của sông Chảy (phần hạ du thủy điện Thác Bà), đổ nước vào sông Lô ngay tại đây. Men theo phần lớn ranh giới với huyện Sơn Dương - Tuyên Quang, là dòng sông Lô, một con sông lớn của hệ thống sông Hồng, nhưng ngã ba sông Chảy - sông Lô lại nằm sâu trong lòng huyện. Diện tích tự nhiên của huyện Đoan Hùng là 302,4 km².
Dân số, theo kết quả cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở 01 tháng 4 năm 2009, là 103.413 người.
Hành chính
Huyện có 28 đơn vị hành chính gồm 1 thị trấn Đoan Hùng và 27 xã gồm: Bằng Doãn, Bằng Luân, Ca Đình, Chân Mộng, Chí Đám, Đại Nghĩa, Đông Khê, Hùng Long, Hùng Quan, Hữu Đô, Minh Lương, Minh Phú, Minh Tiến, Nghinh Xuyên, Ngọc Quan, Phong Phú, Phú Thứ, Phúc Lai, Phương Trung, Quế Lâm, Sóc Đăng, Tây Cốc, Tiêu Sơn, Vân Đồn, Vân Du, Vụ Quang, Yên Kiện.
Kinh tế
Đoan Hùng là một huyện miền núi phát triển về kinh tế,giao thông cơ sở hạ tầng. Nguồn thu chủ yếu là cây chè,lúa nước,cây bạch đàn...Bên cạnh đó chế biến lâm sản, khai thác cát sỏi...
Đặc sản
thumb|Bưởi Đoan Hùng
Bưởi Đoan Hùng: Đặc sản nổi tiếng trong cả nước với 2 vùng bưởi Chí Đám và Bằng Luân, huyện triển khai dự án trồng mới 1093 ha bưởi đặc sản tại 16 xã trong huyện; các xã phía nam trồng thêm hàng trăm ha bưởi Diễn. Hiện nay cây bưởi ở Đoan Hùng là cây thế mạnh đang cho năng suất và sản lượng cao, giúp nhiều hộ dân xóa đói giảm nghèo và vươn lên làm giàu.
Lịch sử
Trên đoạn sông Lô chảy qua huyện, ngày 24 tháng 10 năm 1947, đã diễn ra trận Đoan Hùng, một trong một chuỗi chiến thắng sông Lô của Quân đội Nhân dân Việt Nam trước quân đội Viễn Chinh Pháp, trong chiến tranh Đông Dương.
Ngày 24-10-1947, tại đoạn sông Lô chảy qua xã Chí Đám gần ngã ba sông Lô - sông Chảy đã diễn ra trận chiến đấu ác liệt của bộ đội chủ lực phối hợp với dân quân du kích địa phương đánh đắm tàu chiến của thực dân Pháp lập nên chiến thắng sông Lô lịch sử. Năm 1952, bộ đội chủ lực cùng nhân dân xã Chân Mộng đã anh dũng chiến đấu tiêu diệt quân viễn chinh Pháp tại cầu Hai lập nên chiết thắng Chân Mộng –Trạm Thản.
- Huyện Đoan Hùng và 5 xã: Chân Mộng, Chí Đám, Hữu Đô, Đại Nghĩa, Phú Thứ được Nhà nước phong tặng danh hiệu: "Anh hùng lực lượng vũ trang thời kỳ chống Pháp".
Ngày 26-1-1968, 2 tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ được hợp nhất thành tỉnh Vĩnh Phú, huyện Đoan Hùng thuộc tỉnh Vĩnh Phú.
Sau năm 1975, huyện Đoan Hùng có thị trấn nông trường Vân Hùng và 24 xã: Bằng Doãn, Bằng Luân, Chí Đám, Đại Nghĩa, Đông Khê, Hùng Long, Hùng Quan, Hữu Đô, Minh Lương, Minh Tiến, Nghinh Xuyên, Ngọc Quan, Phong Phú, Phú Thứ, Phúc Lai, Phương Trung, Quế Lâm, Sóc Đăng, Tây Cốc, Thọ Sơn, Tiêu Sơn, Vân Đồn, Vân Du, Yên Kiện.
Ngày 5-7-1977, huyện Đoan Hùng được hợp nhất với 2 huyện Thanh Ba, Hạ Hòa 7 xã: Minh Phú, Tiên Phú, Trạm Thản, Chân Mộng, Vụ Quang, Liên Hoa, Phú Mỹ của huyện Phù Ninh thành huyện Sông Lô.
Ngày 22-10-1980, trả 4 xã: Trạm Thản, Tiên Phú, Liên Hoa, Phú Mỹ về huyện Phong Châu, huyện Đoan Hùng được tái lập từ huyện Sông Lô (do chia huyện Sông Lô thành 2 huyện là Đoan Hùng và Thanh Hòa). Năm 1987, giải thể thị trấn nông trường Vân Hùng.
Ngày 14-10-1994, chuyển xã Thọ Sơn thành thị trấn Đoan Hùng - thị trấn huyện lị huyện Đoan Hùng.
Ngày 26-11-1996, Kỳ họp thứ 10 - Quốc hội khóa IX đã thông qua Nghị quyết (ngày 26-11-1996) về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, tỉnh Vĩnh Phú được tách thành 2 tỉnh cũ là Vĩnh Phúc và Phú Thọ. Từ đó đến nay, huyện Đoan Hùng thuộc tỉnh Phú Thọ.
Ngày 1-4-2003, thành lập xã Ca Đình trên cơ sở 1.417 ha diện tích tự nhiên và 2.749 nhân khẩu của xã Tây Cốc.
Giao thông
- Đường bộ:
- Quốc lộ 2
- Quốc lộ 70
- Quốc lộ 70B
Những thành tựu về kinh tế - xã hội tính đến năm 2013
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân: 8%/năm.
- Cơ cấu kinh tế: 39 - 35 - 26.
- Bình quân thu nhập đầu người đạt 14 triệu/năm.
- Thu ngân sách hàng năm tăng 15%.
- Độ che phủ rừng đạt 45% diện tích đất tự nhiên.
- Tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên 1,15%.
- 85% số hộ gia đình, 80% số khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa.
Tham khảo
(Nguồn: Wikipedia)