Thanh Xuân

Picto infobox map.png
Quận
Hành chính
Quốc giaViệt Nam
Thành phốHà Nội
Huyện lỵThanh Xuân Bắc
Trụ sở UBNDsố 9 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân Bắc
Phân chia hành chính11 phường
Thành lập1996
Chính quyền
Chủ tịch UBNDNguyễn Xuân Lưu
Chủ tịch HĐNDVũ Cao Minh
Bí thư Quận ủyVũ Cao Minh
Địa lý
Tọa độ: 20°59′36″B 105°47′54″Đ / 20,993445°B 105,798454°ĐTọa độ: 20°59′36″B 105°47′54″Đ / 20,993445°B 105,798454°Đ
Diện tích9,11 km²
Dân số (2010)
Tổng cộng259.355 người
Mật độ18.990 người/km²
Dân tộcchủ yếu là người Kinh
Khác
Biển số xe29G1
Websitethanhxuan.hanoi.gov.vn
[Chỉnh sửa cơ sở dữ liệu Wikidata]

Thanh Xuân là một quận phía Tây nam của nội thành Hà Nội, thủ đô của Việt Nam.

Nguồn gốc tên gọi

Thế kỷ XII, tại huyện Thanh Oai có chùa Thanh Xuân (tức chùa Phùng Khoang thuộc phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm ngày nay).

Thời Pháp thuộc, ven đường Thiên Lý đi vào nội thành Hà Nội, trước cửa chùa Thanh Xuân xuất hiện một dãy phố nên gọi là phố Thanh Xuân, có bến xe điện Thanh Xuân. Đến đầu những năm 60 của thế kỷ XX, nhiều khu chung cư được xây dựng thành khu tập thể Thanh Xuân, sau trở thành tiểu khu Thanh Xuân thuộc khu phố Đống Đa (năm 1981 đổi thành phường Thanh Xuân, quận Đống Đa, nay gọi là phường Thanh Xuân Trung). Năm 1982 thành lập phường Thanh Xuân Bắc, quận Đống Đa (nay là 2 phường Thanh Xuân Bắc và Thanh Xuân Nam).

Địa lý

Địa giới hành chính quận:

Hành chính

Quận Thanh Xuân có 11 phường: Hạ Đình, Khương Đình, Khương Mai, Khương Trung, Kim Giang, Nhân Chính, Phương Liệt, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân Trung, Thượng Đình.

Lịch sử

Quận Thanh Xuân được thành lập ngày 28 tháng 12 năm 1996, trên cơ sở tách 5 phường: Thượng Đình, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, Kim Giang, Phương Liệt; 78,1 ha diện tích tự nhiên và 20.862 nhân khẩu của phường Nguyễn Trãi, 98,4 ha diện tích tự nhiên và 5.506 nhân khẩu của phường Khương Thượng thuộc quận Đống Đa; xã Nhân Chính thuộc huyện Từ Liêm và xã Khương Đình thuộc huyện Thanh Trì[1].

Theo đó, quận Thanh Xuân có diện tích tự nhiên 913,2 ha và 117.863 nhân khẩu, gồm 11 đơn vị hành chính trực thuộc là

1.Phường Thanh Xuân (được đổi tên thành phường Thanh Xuân Trung) có 106,2 ha diện tích tự nhiên và 11.036 nhân khẩu.

2. Phường Thượng Đình có 65,8 ha diện tích tự nhiên và 13.516 nhân khẩu.

3.Phường Kim Giang có 22,3 ha diện tích tự nhiên và 8.387 nhân khẩu.

4. Phường Phương Liệt có 102,8 ha diện tích tự nhiên và 13.030 nhân khẩu.

5. Phường Thanh Xuân Nam được thành lập trên cơ sở 32,8 ha diện tích tự nhiên và 8.266 nhân khẩu của phường Thanh Xuân Bắc.

Địa giới phường Thanh Xuân Nam: Đông giáp phường Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung; Tây giáp phường Trung Văn (quận Nam Từ Liêm); Nam giáp xã Tân Triều (huyện Thanh Trì), phường Văn Quán (quận Hà Đông), Bắc giáp phường Thanh Xuân Bắc.

6. Phường Thanh Xuân Bắc còn lại 48,4 ha diện tích tự nhiên và 17.857 nhân khẩu.

7.Phường Khương Mai được thành lập trên cơ sở 98,4 ha diện tích tự nhiên và 5.506 nhân khẩu của phường Khương Thượng.

Địa giới phường Khương Mai: Đông giáp phường Phương Liệt; Tây giáp phường Khương Trung; Nam giáp phường Định Công (quận Hoàng Mai); Bắc giáp phường Khương Thượng (quận Đống Đa).

Phường Khương Thượng (quận Đống Đa) sau khi điều chỉnh địa giới hành chính còn lại 33,5 ha diện tích tự nhiên và 10.010 nhân khẩu.

8. Phường Khương Trung được thành lập trên cơ sở 78,1 ha diện tích tự nhiên và 20.862 nhân khẩu của phường Nguyễn Trãi (quận Đống Đa).

Địa giới phường Khương Trung: Đông giáp phường Khương Mai; Tây giáp phường Thượng Đình; Nam giáp phường Khương Đình và phường Định Công (quận Hoàng Mai); Bắc giáp phường Nguyễn Trãi (quận Đống Đa).

Phường Nguyễn Trãi (quận Đống Đa) sau khi điều chỉnh địa giới hành chính còn lại 23,4 ha diện tích tự nhiên và 11.230 nhân khẩu, được đổi tên thành phường Ngã Tư Sở.

9.Phường Khương Đình được thành lập trên cơ sở 138,9 ha diện tích tự nhiên và 5.929 nhân khẩu của xã Khương Đình.

Địa giới phường Khương Đình: Đông giáp xã Định Công (huyện Thanh Trì); Tây giáp phường Hạ Đình; Nam giáp phường Kim Giang và phường Đại Kim (quận Hoàng Mai); Bắc giáp phường Khương Trung.

10. Phường Hạ Đình được thành lập trên cơ sở phần còn lại của xã Khương Đình gồm 58,6 ha diện tích tự nhiên và 4.245 nhân khẩu.

Địa giới hành chính phường Hạ Đình: Đông giáp phường Khương Đình; Tây giáp phường Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân Nam; Nam giáp xã Tân Triều (huyện Thanh Trì); và phường Kim Giang; Bắc giáp phường Thượng Đình.

11. Phường Nhân Chính được thành lập trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và nhân khẩu của xã Nhân Chính, gồm 160,9 ha và 9.229 nhân khẩu.

Quận Thanh Xuân có 11 phường: Hạ Đình, Khương Đình, Khương Mai, Khương Trung, Kim Giang, Nhân Chính, Phương Liệt, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Thanh Xuân Trung, Thượng Đình cho đến ngày nay.

Hạ tầng

Quốc lộ 6 từ Hà Nội đi các tỉnh phía Tây Bắc bắt đầu từ Ngã Tư Sở đi qua địa bàn quận.

Những điểm nhấn quan trọng nhất về quận Thanh Xuân:

  • Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính nằm một phần tại phường Nhân Chính (phần còn lại tại quận Cầu Giấy) đang phát triển mạnh như một trung tâm mới của thành phố Hà Nội.
  • Khu đô thị Mandarin Garden: nằm một phần tại phường Nhân Chính, liền kề với khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính. Phần còn lại nằm ở phường Thanh Xuân Nam.
  • Khu đô thị Hạ Đình: nằm tại phía tây đường Nguyễn Xiển, thuộc địa bàn phường Hạ Đình.
  • Khu đô thị Khương Đình: nằm trong khu dân cư Đầm Hồng, thuộc địa bàn phường Khương Đình.
  • Khu đô thị cao cấp Royal City: nằm tại số 74 đường Nguyễn Trãi, tiền thân là nhà máy Cơ khí Hà Nội. Hiện nay Royal City đang phát triển với rất nhiều dịch vụ, là điểm đến lí tưởng.
  • Khu đô thị Pandora: nằm tại số 53 phố Trần Điền, tiền thân là nhà máy sản xuất Ô tô Hòa Bình thủ đô Hà Nội.
  • Khu đô thị Vinhomes Smart City: nằm tại số 235 đường Nguyễn Trãi, xế trước Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội, hiện đã được thi công.
  • Khu tập thể Thượng Đình: là khu nhà ở xây dựng theo phương pháp bê tông lắp ghép tấm lớn, gồm nhiều tòa nhà cao năm tầng, được xây dựng từ những năm 60 của thế kỷ 20, đến nay đã xuống cấp trầm trọng. Khu nhà hiện đang có dự án nâng cấp lên đến 25 tầng. Trong tương lai đây sẽ là một trung tâm hiện đại của quận.
  • Khu tập thể Thanh Xuân Bắc: nằm tại phía tây nam quận Thanh Xuân, giáp ranh với phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, được xây dựng từ những năm 80 của thế kỷ 20, tiền thân là xí nghiệp thoát nước số 4 Hà Nội.
  • Khu tập thể Phương Liệt: nằm tại phía đông bắc quận Thanh Xuân, nằm cạnh ngã tư Vọng, thuộc địa bàn phường Phương Liệt, tiền thân là Khu tập thể Phùng Khoang.
  • Khu tập thể Kim Giang: nằm tại phố Hoàng Đạo Thành, từ đường Kim Giang đến đường Nguyễn Xiển, thuộc địa bàn phường Kim Giang.
  • Ngã tư Sở: nổi tiếng về nạn tắc đường ở Hà Nội, đã được cải tạo và mở rộng.
  • Đường Nguyễn Trãi: tập trung một số trường đại học (như Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học ngoại ngữ Hà Nội (trước là Đại học Hà Nội)...) là một con đường rộng, lượng bụi khá lớn, có nhiều cây xanh nhưng mật độ dân cư và cụm nhà máy cao su, xà phòng, thuốc lá, ôtô nên lưu lượng người tham gia giao thông rất lớn.
  • Các dự án đường sắt đô thị đi qua địa bàn quận là các tuyến số 1 (Ngọc Hồi - Yên Viên), tuyến số 2 (Nội Bài - Thượng Đình), tuyến số 2A (Cát Linh - Hà Đông), tuyến số 4 (Liên Hà - Bắc Thăng Long), tuyến số 8 (An Khánh - Dương Xá) trong đó tuyến số 2A đã được chạy thử nghiệm vào đầu tháng 8-2018 và chính thức vận hành vào quý I-2019; tuyến số 1 hiện đang được đầu tư xây dựng.

Hệ thống xe buýt

Các tuyến xe buýt hoạt động:

Tuyến xe buýt Ghi chú Lộ trình trong khu vực quận Thanh Xuân
BRT01(Bến xe Yên Nghĩa - Kim Mã) ... - Tố Hữu - Lê Văn Lương -...
01A(Bến xe Gia Lâm - Bến xe Yên Nghĩa) ... - Nguyễn Trãi -...
01B(Bến xe Gia Lâm - Hương Sơn) ... - Nguyễn Trãi -...
02(Trần Khánh Dư - Bến xe Yên Nghĩa) ... - Nguyễn Trãi -...
05(Phú Diễn - Linh Đàm) ... - Kim Giang - Khương Đình - Nguyễn Trãi - Nguyễn Tuân - Hoàng Minh Giám -...
12(Công viên Nghĩa Đô - Đại Áng) ... - Lê Trọng Tấn - Trần Điền -...
16(Bến xe Mỹ Đình - Bến xe Nước Ngầm) ... - Trường Chinh - Giải Phóng -...
19(Trần Khánh Dư - Công viên Thiên đường Bảo Sơn) ... - Nguyễn Trãi -...
21A(Bến xe Giáp Bát - Bến xe Yên Nghĩa) ... - Nguyễn Trãi -...
21B(Pháp Vân Tứ Hiệp - Bến xe Mỹ Đình) ... - Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến -...
22B(Bến xe Mỹ Đình - KĐT Kiến Hưng) ... - Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến -...
22C(Bến xe Giáp Bát - KĐT Dương Nội) ... - Nguyễn Xiển - Nguyễn Trãi -...
24(Long Biên - Cầu Giấy) ... - Trường Chinh - Láng -...
25(Bến xe Giáp Bát - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TƯ cơ sở 2) ... - Giải Phóng -...
27(Bến xe Yên Nghĩa - Bến xe Nam Thăng Long) ... - Nguyễn Trãi -...
28(Bến xe Giáp Bát - Đại học Mỏ) ... Giải Phóng -...
29(Bến xe Giáp Bát - Tân Lập) Chiều đi:... - Nguyễn Xiển - Nguyễn Trãi - Nguyễn Tuân - Hoàng Minh Giám -...
Chiều về:... - Hoàng Minh Giám - Lê Văn Lương - Hoàng Đạo Thúy - Ngụy Như Kon Tum - Vũ Trọng Phụng - Nguyễn Trãi - Nguyễn Xiển -...
30(Mai Động - Bến xe Mỹ Đình) ... - Lê Văn Lương - Hoàng Minh Giám -...
33(Bến xe Yên Nghĩa - Xuân Đỉnh) ... - Nguyễn Trãi - Khuất Duy Tiến -...
39(Công viên Nghĩa Đô - Tứ Hiệp) ... - Khuất Duy Tiến - Nguyễn Trãi -...
41(Nghi Tàm - Bến xe Giáp Bát) ... - Giải Phóng -...
44(Trần Khánh Dư - Bến xe Mỹ Đình) Chiều đi:... - Nguyễn Trãi - Nguyễn Tuân - Hoàng Minh Giám -...
Chiều về:... - Hoàng Minh Giám - Lê Văn Lương - Hoàng Đạo Thúy - Ngụy Như Kon Tum - Vũ Trọng Phụng - Nguyễn Trãi -...
60A(Pháp Vân Tứ Hiệp - Công viên nước Hồ Tây) ... - Nguyễn Xiển - Nguyễn Trãi - Nguyễn Tuân - Lê Văn Lương - Hoàng Đạo Thúy -...
60B(Bến xe Nước Ngầm - BV Bệnh Nhiệt đới TW CS2) ... - Nguyễn Xiển - Nguyễn Trãi - Nguyễn Tuân - Lê Văn Lương - Hoàng Đạo Thúy -...
84(KĐT Mỹ Đình I - KĐT Linh Đàm) ... - Nguyễn Thị Định - Lê Văn Lương -... - Trường Chinh - Vương Thừa Vũ - Hoàng Văn Thái - Lê Trọng Tấn - Trịnh Đình Cửu -...
85(Công viên Nghĩa Đô - KĐT Văn Phú) ... - Hoàng Minh Giám - Lê Văn Lương - Tố Hữu -...
99(Kim Mã - BV Nội tiết TW CS2) ... - Trường Chinh - Phố Vọng -...
104(SVĐ Quốc gia - KĐT Bắc Linh Đàm) ... - Giáp Nhất - Nguyễn Trãi - Vũ Tông Phan -...
105(Đô Nghĩa - Cầu Giấy) ... - Nguyễn Trãi - Nguyễn Tuân - Lê Văn Lương - Hoàng Đạo Thúy -...
107B(Kim Mã - Hương Sơn) ... - Khuất Duy Tiến - Nguyễn Trãi -...

Đường phố

Các trường đại học và học viện

  • Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội
  • Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội
  • Học viện Quản lý Giáo dục
  • Trường Đại học Hà Nội
  • Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải
  • Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương
  • Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội

Di tích lịch sử

Đình Phương Liệt ở phường Phương Liệt, Thanh Xuân [2] Hà Nội Thờ Tích Lịch đại vương Phạm Tích là Tướng nhà Đinh (3 anh em ông, Một người mặt xanh tên là Tích; mặt trắng tên là Thánh; mặt đỏ tên là Thành đã cùng theo giúp Đinh Tiên Hoàng lập được nhiều công lớn.

Chú thích

  1. ^ Nghị định 74-CP năm 1996 về việc thành lập quận Thanh Xuân, quận Cầu Giấy, thành lập và đổi tên một số phường thuộc thành phố Hà Nội
  2. ^ Sự tích thần Tích Lịch đại vương (được thờ ở Lập Bái, Thái Bình và Phương Liệt, Hà Nội

(Nguồn: Wikipedia)