Bùi Thị Xuân là vị nữ tướng tài ba trong lịch sử Việt Nam, tham gia khởi nghĩa Tây Sơn từ buổi đầu và lập nhiều chiến công xuất sắc. Bà đã hy sinh cho sự nghiệp Tây Sơn - Tận tụy trong buổi bình sinh, hiên ngang trong ngày lâm nạn. Nhân dân ta từ xưa rất ngưỡng mộ Bà, gọi Bà là Bà Thiếu Phó. Dân gian cũng đã lưu truyền Bà Phó để ca ngợi Bà.

Nhưng tư liệu về bà rất ít, sử sách chỉ ghi ít dòng. Trên các văn bản (văn bản, báo chí, ký sự) cũng ghi chép sơ lược. Có một tác phẩm truyện thơ Cân quắc anh hùng truyện của Nguyễn Bá Huân (1848 - 1899), song lại chỉ chép thời kỳ Bà là một nữ Đô đốc dưới trướng Nguyễn Huệ (chưa là vua Quang Trung).

Mục đích khiêm tốn của cuốn sách này là cố gắng bổ sung thêm một số tư liệu về cuộc đời Bà. Nhân dịp cuốn sách ra mắt bạn đọc, xin được gửi lời cảm ơn đến Giáo sư Phan Huy Lê, Phan Đại Doãn đã cung cấp cho tác giả nhiều tư liệu, và xin chờ đợi những điều chỉ giáo, đính chính, phê bình của bạn đọc.